زتکاماشیرآلات صنعتی از اجزای کلیدی در سیستم های لوله کشی و انتقال سیالات به شمار میروند. این تجهیزات برای کنترل، هدایت، تنظیم، بستن و یا باز کردن مسیر جریان مایعات یا گازها در صنایع مختلف طراحی شده اند. بسته به نوع سیال، فشار کاری، دمای محیط و نیاز عملیاتی، انتخاب شیر مناسب اهمیت زیادی دارد. در این بخش به بررسی جامع انواع شیرآلات صنعتی، کاربردها، مشخصات فنی، برند معتبر تولید کننده شیرآلات صنعتی و قیمت آن ها میپردازیم.
شیرآلات صنعتی (Industrial Valves) تجهیزاتی مکانیکی هستند که برای کنترل جریان و فشار سیالات در سیستم های لوله کشی طراحی شده اند. این شیر ها در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، آب و فاضلاب، نیروگاه ها، صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار میگیرند.
شیرآلات صنعتی دارای ویژگی هایی هستند که آن ها را برای استفاده در شرایط سخت صنعتی مناسب میسازد. در ادامه به مهم ترین ویژگی های این نوع شیرآلات اشاره میکنیم:
استاندارد های شیرآلات صنعتی به منظور تضمین ایمنی، کیفیت، قابلیت اطمینان و عملکرد صحیح آن ها در کاربردهای مختلف صنعتی تدوین شده اند. این استاندارد ها توسط سازمان ها و موسسات بین المللی تعیین شده و بر اساس نوع شیر، جنس بدنه، فشار کاری، دما، نوع اتصال، آزمایش ها و بازرسی ها طبقه بندی میشوند. در ادامه جدولی از مهم ترین استاندارد های به روز جهانی که در طراحی و تولید شیرآلات صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند آماده و برایتان قرار دادیم؛
| ردیف | استاندارد | نام کامل | حوزه کاربرد | نمونه استانداردها | توضیحات تکمیلی |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | API | American Petroleum Institute | صنایع نفت، گاز، پتروشیمی | - API 600: شیر کشویی فولادی - API 602: شیر فورج فشار بالا - API 608: شیر توپی - API 598: تست فشار و نشتی - API 6D: شیرهای انتقال نفت و گاز | پرکاربردترین استاندارد در پروژه های انرژی |
| 2 | ASME | American Society of Mechanical Engineers | طراحی مکانیکی و ابعادی | - ASME B16.34: طراحی و فشار کاری شیرآلات - ASME B16.5: فلنج و اتصال - ASME B31.1 و B31.3: لوله کشی صنعتی | مورد استفاده در طراحی دقیق تجهیزات صنعتی |
| 3 | ISO | International Organization for Standardization | بین المللی، همگام شده | - ISO 5208: تست نشت - ISO 5211: اتصال عملگر - ISO 10434: طراحی شیر کشویی نفت و گاز | مورد تایید اغلب کشور های جهان برای صادرات و واردات |
| 4 | EN | European Norms | کشور های اروپایی | - EN 593: شیر پروانه‌ای - EN 12266: تست فشار و نشتی - EN 1092-1: فلنج ها و اتصالات | هم راستا با قوانین ایمنی و محیط زیست اروپا |
| 5 | DIN | Deutsches Institut für Normung | آلمان، اروپا، ایران | - DIN 3202: طول بدنه شیر - DIN 3352: مشخصات شیر کشویی - DIN 3840: اصول ایمنی | شهرت بالا به خاطر دقت طراحی |
| 6 | BS | British Standards | بریتانیا، آب و فاضلاب | - BS 5163: شیر کشویی چدنی - BS EN 1074: شیر خدمات عمومی آب | مناسب برای سیستم های شهری و پروژه های زیرساختی آب |
این شیرآلات با توجه به نیاز های صنعتی متنوع در انواع مختلفی طراحی و تولید میشوند که هر کدام عملکرد، ساختار و ویژگی های خاص خود را دارند و ما در ادامه به تفکیک انواع آنها را برای شما قرار دادیم؛
انواع شیرآلات صنعتی بر اساس سیستم کنترول
شیرآلات صنعتی دستی تجهیزاتی هستند که فرآیند باز و بسته شدن آنها تنها توسط اپراتور و به کمک نیروی انسانی انجام میشود. این عملیات معمولا با استفاده از ابزارهایی نظیر فلکه دستی (Handwheel)، اهرم (Lever)، چرخ دنده (Gear Operator) یا مکانیزم های پیچشی صورت میگیرد.
ویژگی های فنی:
شیرآلات صنعتی اتوماتیک به تجهیزاتی گفته میشود که فرآیند باز و بسته شدن آن ها با استفاده از عملگر (Actuator) و بدون نیاز به دخالت مستقیم اپراتور انجام میشود. این شیرها از طریق سیگنال های کنترلی (برقی، پنوماتیکی، یا هیدرولیکی) فعال شده و قابلیت کنترل از راه دور و اتوماسیون صنعتی را دارند.
انواع عملگرها (Actuators):
| نوع عملگر | منبع تغذیه | مزایا | معایب |
|---|---|---|---|
| الکتریکی (Electric) | برق AC/DC | دقیق، بی‌صدا، مناسب کنترل موقعیت | حساس به رطوبت و نوسانات برق |
| پنوماتیکی (Pneumatic) | هوای فشرده | پاسخ سریع، مناسب محیط های خطرناک | نیازمند کمپرسور، نویز بالا |
| هیدرولیکی (Hydraulic) | روغن هیدرولیک تحت فشار | قدرت بالا، مناسب فشار های زیاد | پیچیدگی در تعمیرات، احتمال نشت |
ویژگی‌های فنی:
انواع شیرآلات صنعتی از نظر حرکت مکانیکی
شیرآلات خطی به تجهیزاتی گفته میشود که عمل باز و بسته شدن در آن ها به صورت حرکت خطی (رفت و برگشتی) انجام میگیرد. در این نوع شیر ها، دیسک یا المان کنترل کننده به صورت مستقیم در راستای محور جریان حرکت میکند تا مسیر عبور سیال باز یا بسته شود.
مکانیزم عملکرد به این صورت است که عملگر (اکچواتور) یا نیروی دستی باعث حرکت خطی ساقه (Stem) میشود. این حرکت دیسک را در راستای محور عبور سیال جلو یا عقب میبرد.
ویژگی‌های فنی:
شیرآلات چرخشی تجهیزاتی هستند که المان کنترل کننده آن ها (مانند دیسک، توپ یا پلاگ) با چرخش حول محور مرکزی عمل باز یا بسته شدن را انجام میدهد. زاویه چرخش معمولا بین 90 تا 180 درجه است.
مکانیزم عملکرد آن هم به این صورت است که دیسک یا گوی (Ball/Disc) با یک چرخش زاویه ای مسیر عبور سیال را باز یا مسدود میکند. عملگر های دستی یا اتوماتیک به صورت دورانی حرکت میکنند.
انواع شیرآلات صنعتی از نظر عملکرد و طرز کار
شیرهای پروانه ای از نوع شیرآلات چرخشی هستند که دیسک آن ها به صورت زاویه ای (معمولا ۹۰ درجه) در مسیر جریان میچرخد و باعث قطع یا وصل سیال میشود.
ساختار آن ها هم به این صورت است که از یک دیسک دایره ای که در مرکز لوله نصب شده تشکیل شده که با چرخاندن ساقه دیسک حول محور خود میچرخد.
شیرهای یکطرفه یا شیرهای برگشتی برای جلوگیری از بازگشت جریان طراحی شده اند و به صورت خودکار عمل میکنند. این شیر ها فاقد دسته یا عملگر هستند و با فشار سیال باز شده و با کاهش فشار یا برگشت جریان بسته میشوند. از انواع ها رایج به این موارد میتوان اشاره کرد:
Gate Valve از نوع شیرهای خطی است که دارای یک دروازه یا صفحه کشویی است که به صورت عمودی در مسیر سیال حرکت کرده و مسیر را باز یا مسدود میکند.
Ball Valve یکی از پرکاربرد ترین شیرهای چرخشی است که با استفاده از یک گوی (توپ) دارای سوراخ در مرکز مسیر سیال را باز یا بسته میکند.
ویژگی های فنی:
شیرهای اطمینان یا Relief Valves برای محافظت از سیستم ها در برابر فشار بیش از حد طراحی شده اند. این شیر ها به صورت خودکار باز میشوند تا فشار اضافی تخلیه شود.
ساختار: این شیر ها هم به این صورت می باشد که دارای فنر قابل تنظیم یا دیسک هایی هستند که در فشار تنظیم شده باز شده و پس از کاهش فشار بسته میشوند.
ویژگی های فنی:
انواع شیرآلات صنعتی از نظر سایز
در این دسته بندی اندازه شیرآلات بر اساس سیستم اندازه گیری اینچی (Imperial System) مشخص میشود که بیشتر در کشورهایی مانند آمریکا، کانادا و برخی کشورهای حوزه نفت و گاز رایج است.
مشخصات فنی:
استاندارد های مرجع:
در این دسته بندی سایز شیرها بر اساس قطر اسمی لوله به میلیمتر (DN: Diameter Nominal) تعیین میشود. این سیستم در اروپا، آسیا و کشورهایی با استاندارد DIN، EN و ISO رایج است.
مشخصات فنی:
استاندارد های مرجع:
مثال هایی از سایز های رایج متریک:
انواع شیرآلات صنعتی از نظر جنس بدنه
شیرآلات صنعتی استیل معمولا از فولاد ضد زنگ (استنلس استیل) ساخته میشوند که به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و سایش در صنایع مختلف کاربرد فراوانی دارند. این شیرآلات در برابر آب، بخار، اسیدها و مواد شیمیایی خورنده مقاوم هستند. بسته به نیاز های محیطی از درجه های مختلف استنلس استیل استفاده میشود؛ برای مثال استیل 304 برای محیط های با خورندگی کم تا متوسط مناسب است در حالی که استیل 316 مقاومت بیشتری داشته و برای محیط های با خورندگی بالا و تماس با اسیدها مورد استفاده قرار میگیرد. علاوه بر این شیرآلات استیل قادر به تحمل دما های بالا تا حدود 800 درجه سانتیگراد هستند.
شیرآلات چدنی معمولا برای مصارف صنعتی با فشار و دمای متوسط به پایین و در مکان هایی که نیاز به مقاومت مکانیکی بالا دارند استفاده میشوند و بهتر است بدانید که چدن قدرت تحمل فشار بالا را دارد اما شکنندگی آن باعث میشود در محیط های با شوک یا ارتعاشات بالا مناسب نباشد.
شیرآلات برنجی از آلیاژ مس و روی ساخته میشوند و به دلیل خواص مقاومتی و شکل پذیری بالا در شرایط مختلف صنعتی به طور گسترده ای مورد استفاده قرار میگیرند.
شیرآلات فولادی معمولا از فولاد کربنی یا آلیاژهای مختلف فولاد ساخته میشوند و به طور معمول برای مصارف صنعتی با فشار و دماهای بالا استفاده میشوند.
شیرآلات پلی اتیلن از پلاستیک با کیفیت بالا ساخته شده اند و برای سیستم هایی که نیاز به مقاومت در برابر خوردگی شیمیایی دارند کاربرد دارند.
شیرآلات صنعتی در بسیاری از صنایع و سیستم ها برای کنترل قطع و وصل جریان مایعات، گازها، بخار و سایر مواد استفاده میشوند. این شیرآلات نقش بسیار مهمی در ایمنی، بهره وری و عملکرد صحیح فرآیند های صنعتی دارند. در ادامه به بررسی برخی از کاربردهای اصلی شیرآلات صنعتی در صنایع مختلف خواهیم پرداخت؛
شیرآلات صنعتی در صنایع نفت و گاز برای کنترل جریان نفت، گاز و دیگر مواد در خط لوله ها و سیستم های انتقال استفاده میشوند. این شیرآلات به منظور جلوگیری از نشت، تنظیم فشار و دما، و قطع جریان در مواقع اضطراری بسیار ضروری هستند.
در صنایع پتروشیمی شیرآلات صنعتی برای کنترل دقیق جریان مواد شیمیایی مختلف و گازهای سمی استفاده میشوند. این شیرآلات باید مقاومت بالایی در برابر خوردگی، فشار و دما داشته باشند.
در سیستم های آبرسانی، تصفیه آب و فاضلاب، شیرآلات صنعتی برای مدیریت جریان آب و مواد شیمیایی در فرآیند های تصفیه و انتقال استفاده میشوند.
در صنایع غذایی و دارویی شیرآلات باید از مواد مقاوم به خوردگی با سطوح بهداشتی و غیرسمی ساخته شوند. همچنین باید برای جریان مواد غذایی و مایعات دارویی مناسب باشند.
در صنعت خودروسازی شیرآلات صنعتی برای سیستم های هیدرولیک و هوای فشرده استفاده مبشوند. این شیرآلات معمولا برای کنترل حرکت قطعات متحرک در خودرو ها به کار میروند.
در صنایع معدنی و فولادی شیرآلات برای کنترل جریان مواد مذاب، گازها و دیگر مواد شیمیایی در فرآیند های تولید و ذوب استفاده میشوند.
در سیستم های آبیاری کشاورزی شیرآلات برای تنظیم و کنترل جریان آب در زمین های کشاورزی و باغ ها استفاده میشوند.
شیرآلات صنعتی ابزارهای پیچیده ای هستند که طراحی و ساخت آن ها باید مطابق با استاندارد های خاص و نیاز های فرآیند های صنعتی انجام شود. هر شیر صنعتی بسته به نوع عملکرد، جنس، ابعاد و ویژگی های دیگر اجزای مختلفی دارد که در عملکرد صحیح آن تاثیرگذار هستند. در این بخش به شرح مشخصات فنی و در ادامه هم اجزای اصلی شیرآلات صنعتی پرداخته میشود.
شیرآلات صنعتی باید توانایی تحمل فشار های مختلف را داشته باشند. فشار کاری معمولا بر حسب "بار" (Bar) یا "پوند بر اینچ مربع" (PSI) مشخص میشود. این مشخصه نشان دهنده بالاترین فشاری است که شیر میتواند بدون آسیب دیدن تحمل کند.
شیرآلات صنعتی باید در دماهای مختلف عمل کنند. محدوده دمایی معمولا از دمای محیط تا دما های بسیار بالا یا پایین است که باید با مواد ساخت شیر و فرآیند های صنعتی تطابق داشته باشد.
جنس بدنه شیرآلات صنعتی بر اساس نیاز های کاربردی آن انتخاب میشود. معمولا از فلزات مستحکم و مقاوم به خوردگی مانند فولاد ضد زنگ (استیل)، چدن، برنج، آلومینیوم و پلاستیک های صنعتی استفاده میشود.
سایز شیرآلات صنعتی به اندازه دهی داخلی شیر (دهنه ورودی و خروجی) بستگی دارد. این اندازه ها معمولا به صورت اینچ یا میلیمتر مشخص میشوند.
میزان جریان به ظرفیت شیر در عبور سیال اشاره دارد. این مقدار میتواند بر حسب مترمکعب در ساعت (m³/h) یا لیتر در دقیقه (LPM) مشخص شود.
عملگر شیرآلات میتواند دستی یا اتوماتیک باشد. در صورتی که شیر به صورت خودکار عمل کند، عملگر آن میتواند از نوع الکتریکی، پنوماتیکی یا هیدرولیکی باشد.
شیرآلات صنعتی باید در برابر مواد شیمیایی و خوردگی مقاوم باشند. جنس بدنه و پوشش های سطحی میتوانند مقاومت شیر را در برابر خوردگی افزایش دهند.
| بخش | توضیحات | مواد معمول استفاده | مشخصات فنی |
|---|---|---|---|
| بدنه شیر (Body) | بخش اصلی که سایر اجزا را در خود جای میدهد و باید در برابر فشار و دما مقاوم باشد. | فولاد ضد زنگ، چدن، آلیاژ های برنجی یا استیل | مقاومت بالا در برابر فشار و دما، مقاومت در برابر خوردگی |
| دریچه (Disc یا Plug) | بخش اصلی که جریان سیال را کنترل میکند و در داخل شیر حرکت میکند. | فولاد ضد زنگ، برنز، پلاستیک مقاوم به دما | قابلیت حرکت چرخشی یا خطی، کاهش اتلاف فشار |
| سیستم آب بندی (Sealing System) | سیستم جلوگیری از نشتی در شیر. معمولا از مهره های لاستیکی، گرافیتی یا مواد مشابه ساخته میشود. | لاستیک، گرافیت، PTFE، آلیاژهای فلزی مقاوم به دما | مقاومت در برابر فشار بالا و دما، قابلیت آب بندی مطمئن |
| سیت شیر (Seat) | سطحی که دریچه روی آن قرار میگیرد و جریان را قطع یا وصل میکند. | فولاد ضد زنگ، PTFE، لاستیک، گرافیت | مقاومت بالا در برابر فشار و دما، آب بندی مناسب |
| عملگر (Actuator) | مسئول حرکت شیر میتواند دستی یا اتوماتیک (الکتریکی، پنوماتیک یا هیدرولیکی) باشد. | فولاد ضد زنگ، آلومینیوم، پلاستیک مقاوم به دما | عملکرد سریع و دقیق، مقاوم در برابر شرایط محیطی |
| شافت (Stem) | بخش میانه شیر که عملگر را به دریچه متصل میکند و حرکت آن را انتقال میدهد. | فولاد ضد زنگ، آلیاژ های مقاوم به فشار | انتقال دقیق حرکت، مقاومت بالا در برابر سایش و خوردگی |
| دسته و چرخ (Handle and Wheel) | در شیرآلات دستی برای کنترل حرکت شیر و باز و بسته کردن آن استفاده میشود. | فولاد ضد زنگ، برنج، آلومینیوم مقاوم به خوردگی | مقاوم در برابر فشار و خوردگی، طراحی ارگونومیک |
| فلنج ها (Flanges) | برای نصب شیرآلات به لوله ها به کار میروند و اتصال محکم و مقاوم ایجاد میکنند. | فولاد ضد زنگ، چدن، آلیاژ های برنجی یا آلومینیوم | مقاومت بالا در برابر فشار و خوردگی، اتصالات محکم |
خرید شیرآلات صنعتی بستگی به نیاز دقیق پروژه، نوع سیال، فشار و دما، جنس شیر، و شرایط محیطی دارد. برای خرید شیرآلات صنعتی مهم است که قبل از هر چیزی نیازهای دقیق خود را مشخص کنید. مواردی که باید در نظر داشته باشید عبارتند از:
همچنین قیمت انواع شیرآلات صنعتی با توجه به تمامی این پارامترهایی که تا به اینجا درمودشان صحبت کردیم و عواملی خارجی همانند؛ نوسانات ارز و… متغییر است. از این رو برای دریافت لیست قیمت به روز و مشاوره قبل از خرید میتوانید با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.
شرکت وگ ایران یکی از برترین تولید کنندگان شیرآلات صنعتی در کشور است که با تجربه ای بیش از ۵۰ سال در صنعت شیرآلات توانسته به یکی از پیشگامان این عرصه تبدیل شود.
شرکت وگ ایران (بی همتا)، یکی از پیشگامان صنعت شیرآلات و فلنج های فولادی در ایران در سال 1368 توسط مرحوم سید ابوالقاسم (اعلاء) میرکاظم تاسیس گردید. این شرکت با اخذ پروانه بهره برداری شماره 35193 از وزارت صنایع و معادن فعالیت خود را در زمینه تولید انواع شیرآلات صنعتی و فلنج های فولادی آغاز نمود و در سال های اخیر به یکی از معتبرترین تولید کنندگان این محصولات در کشور تبدیل شده است.
فعالیت ها و محصولات: وگ ایران عمدتا در زمینه تولید شیرآلات صنعتی و فلنج های فولادی فعالیت میکند که در صنایع حیاتی مانند نفت و گاز، پتروشیمی، آب و فاضلاب، و همچنین برای استفاده در سیستم های بخار و مایعات به‌کار میروند. محصولات این شرکت با استفاده از مواد اولیه مرغوب و دستگاه های پیشرفته توانسته اند کیفیت بالایی را به مصرف کنندگان ارائه دهند.
تولید و فناوری: کارخانه وگ ایران با مساحتی بالغ بر 30,000 متر مربع از پیشرفته ترین تجهیزات و فناوری ها بهره میبرد. این تجهیزات به همراه تیم مهندسی و مدیران با تجربه امکان تولید شیرآلات صنعتی با کیفیت بالا و مطابق با استاندارد های بین المللی را فراهم کرده است. این امر موجب میشود که محصولات تولیدی شرکت در صنایع مختلف و پروژه های بزرگ به کار گرفته شوند و اعتماد مشتریان را جلب کنند.
استاندارد ها و کیفیت: محصولات وگ ایران نه تنها از نظر کیفیت به استاندارد های جهانی نزدیک هستند بلکه با توجه به دقت بالا در طراحی و تولید قابلیت اطمینان بسیار زیادی را در محیط های صنعتی و پروژه های حساس تضمین میکنند. این شرکت با استفاده از استاندارد های معتبر بین المللی همچون API، ISO و ASME شیرآلاتی با عملکرد بهینه تولید میکند.
شرکت وگ ایران (بی‌همتا) با سابقه ای درخشان در تولید شیرآلات صنعتی و فلنج های فولادی دارای شبکه ای گسترده از نمایندگی ها در سراسر کشور است. این نمایندگی ها به منظور ارائه خدمات فروش، مشاوره فنی، پشتیبانی و خدمات پس از فروش به مشتریان در صنایع مختلف از جمله نفت، گاز، پتروشیمی، آب و فاضلاب فعالیت میکنند.
برای دسترسی به لیست کامل نمایندگی های وگ ایران و انتخاب نمایندگی مورد نظر بر اساس شهر محل سکونت یا فعالیت خود م توانید به صفحه نمایندگی ها مراجعه نمایید.
آدرس دفتر
خیابان مقدس اردبیلی، نبش خیابان شاد آور، پلاک 15 ط 3 واحد 1
کدپستی: ۱۹۸۵۶۸۳۵۲۳
تلفن دفتر: ۰۲۱-۲۶۳۷۳۰۹۹ , ۰۲۱-۲۶۳۷۳۳۸۰
خط ویژه: ۰۲۱-۴۲۶۵۳
موبایل: ۰۹۲۰۴۲۶۵۳۰۰
آدرس کارخانه
كرج، محمدشهر، بلوار شهید بهشتی، نبش خیابان صنعتگران
کدپستی: ۳۱۸۴۶۸۳۵۶۴
تلفن کارخانه: ۰۲۶-۳۳۴۱۳۰۳۷-۸